Այսօր հեպատիտի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է

Հուլիսի 28-ը Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, հեպատիտի վիրուսի հայտնագործության հեղինակ(1965թ.) Բարուխ Բլամբերգի ծննդյան օրն է: Ամեն տարի այս օրը նշվում է որպես Հեպատիտիդեմ պայքարի համաշխարհային օր, որի նպատակն է բնակչության շրջանում բարձրացնել վիրուսայինհեպատիտների վերաբերյալ իրազեկությունը: Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության(ԱՀԿ)՝ 2020 թվականի հեպատիտի դեմ պայքարի համաշխարհային օրվա խորհրդանիշն է. «Ապագանառանց հեպատիտի»: ԱՀԿ-ն հիվանդության մասին ևս մեկ անգամ մտածելու և վիրուսի փոխանցմանու սպառնալիքների մասին առավելագույն տեղեկություններ ձեռք բերելու կոչ է հղում աշխարհին:  

ԱՀԿ-ի տվյալներով` ամբողջաշխարհում 325 միլիոն մարդ ապրում է քրոնիկական հեպատիտ Բ-ով և Ց-ով: Եվրոպական տարածաշրջանումլյարդի ցիռոզի և քաղցկեղի գլխավոր պատճառ հանդիսացող հեպատիտ Բ-ով և Ց-ով ապրում էհամապատասխանաբար 15 մլն և 14 մլն մարդ: Յուրաքանչյուր տարի այդ հիվանդություններըհազարավոր մարդկանց մահվան պատճառ են դառնում: Իսկ մահերը կարելի է կանխել ժամանակինթեստավորման և բուժման, ինչպես նաև հեպատիտ Բ-ի դեպքում` պատվաստման օգնությամբ:

Հայաստանում հեպատիտ Բ-ի դեմ կանխարգելիչ պատվաստումներըներդրվել են 1999 թվականին, որից հետո սկսել է դիտվել վիրուսային հեպատիտ Բ-ի հիվանդացությանկտրուկ նվազում: Եթե մինչև հեպատիտԲ-ի դեմ պատվաստումների իրականացումը` և մեծահասակների, և մինչև 14 տարեկան երեխաներիշրջանում նկատվում էր հիվանդացության համաչափնվազում, ապա պատվաստումների ներդրումից հետո, հատկապես՝ մանկական բնակչության շրջանում, արձանագրվել է հիվանդացությանկտրուկ նվազում` 140 անգամ: 2019 թվականին 0-14 տարեկան երեխաներիշրջանում հեպատիտ Բ-ի դեպք չի արձանագրվել: Սա վիրուսային հեպատիտ Բ-ի կանխարգելմանգործում պատվաստումների անհրաժեշտության, կարևորության և արդյունավետության վառ ապացույցնէ:

Առողջապահության նախարարությունը վիրուսային հեպատիտների կանխարգելումը և դրանցդեմ պայքարն առավել համակարգված և արդյունավետ դարձնելու նպատակով ներդրել է «Արտաընդերայինվիրուսային հեպատիտների կանխարգելման և վերահսկման 2019-2023 թվականների ծրագիրը»,որի շրջանակներում բժշկական կազմակերպություններում կիրարկվում է ռիսկի խմբերում վաղհայտնաբերման գործընթացը, իրականացվում են վիրուսային հեպատիտների համաճարակաբանականդիտարկման համակարգի, լաբորատոր կատարելագործման, ինչպես նաև բուժաշխատողների գիտելիքներիշարունակական կատարելագործմանն ուղղված աշխատանքներ: Քրոնիկ հեպատիտ Բ-ի և Ց-ի դեպքերը,ինչպես նաև հեպատիտ Բ-ի հակածնակիրները և հեպատիտ Ց-ի վիրուսի նկատմամբ հակամարմիններունեցող անձինք 2016 թվականից ներառվել են պաշտոնական վիճակագրական հաշվետվական ձևաչափերում:Նշված ծրագրերի շրջանակներում իրականացված միջոցառումների արդյունքում՝  Հայաստանի Հանրապետությունում վերջին հինգ տարվաընթացքում սուր հեպատիտ Բ-ի հիվանդացության ցուցանիշը նվազել է 2.8 անգամ, իսկ սուրՑ-ինը՝ 2.1 անգամ:   

Սակայն փաստ է, որ վիրուսներն իրենց բարդություններով վտանգ են ներկայացնում հատկապեսանտեղյակության և չհայտնաբերման դեպքում: Հարկ է նշել, որ վիրուսային հեպատիտներն այսօրհամարվում են կանխարգելելի, ինչպես նաև կառավարելի  և բուժելի:

Առողջապահության նախարարությունը,  «ԱկադեմիկոսՍ. Ավդալբեկայնի անվան  առողջապահության ազգայինինստիտուտը» Երևանի քաղաքապետարանի հետ համատեղ նախաձեռնել են առողջության առաջնայինպահպանման օղակում շարունակաբար իրականացնելու հեպատիտ Բ-ի և Ց-ի, ՄԻԱՎ-ի և Սիֆիլիսիանվճար  թեստավորում, որը կիրականացվի անանուն,անվճար, հասանելի և արագ:

Նոր կորոնավիրուսային համավարակի պայմաններում առողջության առաջնային պահպանմանոլորտի ավելի քան 300 բուժաշխատող  (ընտանեկանբժիշկներ, վարակաբաններ, թերապևտներ, լաբորատոր մասնագետներ) անցել են վերապատրաստմանդասընթացներ (այն հասանելի է ԱԱԻ-ի հարթակում՝ http://online-edu.am):

Հեպատիտի դեմ պայքարիհամաշխարհային օրվա խորհրդով այսօր մեկնարկում է «Մի՛ գուշակիր,հետազոտվի՛ր» արշավը` նպատակ ունենալով հանրային ուշադրությունը կենտրոնացնել իրականացվողգործընթացի վրա՝ լայն և թիրախային լսարան ձևավորելու համար:

Թեստավորում կարող եք անցնել հետևյալ պոլիկլինիկաներում՝

1.         Թիվ 22 պոլիկլինիկա

2.         Թիվ 12 պոլիկլինիկա

3.         Թիվ 19 պոլիկլինիկա

4.         Թիվ 13 պոլիկլինիկա

5.         Նոր Արեշ պոլիկլինիկա

6.         Թիվ 4 պոլիկլինիկա

7.         Թիվ 5 պոլիկլինիկա

8.         Թիվ 8 պոլիկլինիկա

9.         Կարմիր Բլուր պոլիկլինիկա

10.       Թիվ 15 պոլիկլինիկա

11.       Թիվ 17 պոլիկլինիկա

12.       Գրիգոր Նարեկացի պոլիկլինիկա

13.       Նոր Արաբկիր պոլիկլինիկա

14.       Արշակունյաց պոլիկլինիկա

15.       Սարի թաղ պոլիկլինիկա:

Ծրագիրը կրելու է շարունակական բնույթ՝ ձևավորելով համակարգային մոտեցումներ: Այնգործարկվել է Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության աջակցությամբ իրականացվող ՄԱԿ-իՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի միացյալ  ծրագրի շրջանակներում:

---

“Do not guess, get tested” - Free testing for HIV, syphilis, and hepatitis B and C in Yerevan

In Yerevan, the capital of Armenia, all polyclinics are now providing free, anonymous, and fast testing for HIV, Syphilis, Hepatitis B and C as part of the “Do not guess, get tested” campaign launched by the Ministry of Health and the Yerevan Municipality on World Hepatitis Day.
“It is an important signal to the population that we keep providing all necessary HIV services to people and that the COVID-19 pandemic has not stopped our prevention and testing work,” said Alexander Bazarchyan, Director of the National Institute of Health.
In preparation for this initiative, the Ministry of Health together with the National Institute of Health and the Municipality of Yerevan, conducted training sessions for medical staff in 20 polyclinics in Yerevan. More than 300 health workers—family doctors, infectious disease specialists, general practitioners, laboratory specialists, etc—received theoretical and practical information on “Management skills of Tuberculosis, Hepatitis B and C” and “HIV testing and counselling services in primary healthcare facilities”.
The activities continued during the COVID-19 epidemic through an educational website developed with support from UNAIDS. The site is a platform where specialists can post accredited online courses so that health professionals can continue their education for free.
In addition, rapid tests for HIV, Syphilis, Hepatitis B and C were purchased within the framework of the UNAIDS Regional Cooperation Programme (RCP) for Technical Assistance on HIV and other Infectious Diseases funded by the Government of the Russian Federation. The RCP aims to strengthen health systems, ensure better epidemiological surveillance of HIV, and promote the scale up of HIV prevention programmes among key populations at higher risk in Armenia, Belarus, Kyrgyzstan, Tajikistan, and Uzbekistan.
“We welcome such timely support as this initiative can facilitate access to testing for people through primary healthcare services and make another step towards achieving Armenia’s commitments to increase access to early diagnosis and treatment,” said Roza Babayan, UNAIDS Representative in Armenia.